بیماری ایک و درمان آن در کارگاه های آبزی پروری و پرورش ماهیان زینتی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی ، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

چکیده

  ایک ( Ichthyophthirius multifilis) انگل تک یاخته ای مژه داری است که می تواند خسارات فاجعه باری را به کارگاههای آبزی پروری و آکواریوم ها تحمیل نماید. این انگل با ورود ماهیان جدید یا استفاده از تجهیزاتی که پیش تر در کارگاه دیگری مورد استفاده بوده می تواند به استخر ماهی، تانک و یا آکواریوم دیگری منتقل شود. بنابراین موثرترین روش جهت پیشگیری از این بیماری استفاده از مقررات قرنطینه است. زمانی که این ارگانیسم به یک سیستم راه می یابد، در مدت کوتاهی مرگ و میر شدیدی را ایجاد می کند، بطوریکه در آلودگی های شدید کنترل بیماری غیر ممکن بوده و باید انتظار تلفات 100% ماهیان را داشت. برخلاف اغلب بیماری های انگلی که تصمیم گیری در مورد درمان ماهیان به شدت آلودگی و سایر فاکتورها بستگی دارد؛ مراحل درمانی ماهیان آلوده به انگل ایک اگرچه تنها یک انگل در این ماهیان مشاهده شده باشد، به دلیل سرعت تکثیر این انگل بایستی همیشه بی درنگ آغاز گردد. درمان یک مرحله ای برای درمان این بیماری کفایت نمی کند زیرا مرحله زندگی روی بدن ماهی (تروفونت) و مرحله سیستیک در محیط (تومونت) به مواد شیمیائی مقاوم اند و تنها مرحله ترونت عفونی است که به درمان حساس می باشد. تکرار درمان شیمیائی موجب اختلال در چرخه زندگی و شیوع آن خواهد شد.  ماهیان بجا مانده از عفونت ایک ممکن است بعنوان مخازن انگل عمل نموده و دارای قابلیت ایجاد آلودگی در سایر ماهیان باشند. با درمان سریع و مناسب، می توان ایک را کنترل نمود، اما هزینه درمان برای کارگاههای بزرگ، با توجه به قیمت مواد شیمیائی مورد نیاز و حجم کار کارگری زیاد خواهد بود. توجه کافی در روش های مدیریت، نظیر قرنطینه و درمان چند گانه به هنگام بروز بیماری می تواند موجب به حداقل رساندن هزینه های ناشی از این بیماری گردد. 

کلیدواژه‌ها