استفاده از فناوری انتقال ژن در پرورش آبزیان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 پژوهشکده بیوتکنولوژی جانوری شمال کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.

2 پژوهشکده آبزی‌پروری جنوب کشور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج و کشاورزی، اهواز، ایران.

چکیده

یک آبزی «تراریخته» موجودیست که در ژنوم آن، یک ژن خارجی «کد کننده پروتئین» یا قطعه‌ای از اسید نوکلئیک «غیرکدکننده پروتئین» به عنوان القاگر و به صورت مصنوعی معرفی شده باشد. اولین گزارش ماهی تراریخته از سال 1985، بسیاری از موجودات آبزی مثل ماهیان، سخت‌پوستان، دوکفه‌ای‌ها و نرم‌تنان با استفاده از روش ریزتزریق یا الکتروپورشن و انتقال ژن غیرمتجانس (غیر آبزی) یا متجانس (آبزی) به تخم تازه لقاح یافته، تخمک یا اسپرم جانور آبزی تراریخت شده‌ا‌ند. برای تولید آبزیان تراریخته، عوامل زیادی در نظر گرفته شده است. اولین و مهمترین عامل در انتقال ژن، گونه آبزی مورد نظر می‌باشد. در انتخاب گونه آبزی بیشتر به ماهیت تحقیقی که قرار است انجام شود و توانایی نگهداری جانور آبزی در محیطی با امنیت بالا و امکانات مناسب، توجه شده است. دومین عامل، «سازه» ژن هدف است که باید برای ساخت آن برنامه‌ریزی شود و از نیازهای اساسی این چنین مطالعاتی است. مثلاً سازه قابل انتقال باید شامل ناحیه «ORF» ژن مد نظر باشد. همین‌طور دارای عواملی باشد که بیان ژن را به شکل موقت یا دائم تنظیم می‌کنند یا در مراحل رشد و نموی تأثیر دارند. در مرحله سوم، سازه ژن باید به اسپرم یا جنین انتقال داده شود تا ژن مورد نظر در سلول‌های جنینی به شکل دائم بیان شود. در مرحله انتهایی چون تمامی افرادی که تراریخت شده‌اند کارآمد نمی‌باشند بنابراین برای یافتن افرادی که ژن مورد نظر را به شکل مؤثر دریافت کرده اند باید روش ردیابی انجام شود.در مجموع، کاربرد فناوری تراریختگی برای تولید ماهی و دیگر آبزیان تراریخته با صفات سودمند، مثل افزایش رشد سوماتیکی بدن، مقاومت به بیماری‌ها و تولید محصولات مفید برای انسان، دام، طیور و آبزیان با استفاده از فن‌آوری زیستی، افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها

علوم آبزی پروری پیشرفته
دوره 2، بهار 97
فروردین 1397
صفحه 39-54

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار