انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
چکیده
ماهیان خاویاری از گونه های ارزشمند آبزیان دریای خزر و همچنین سایر منابع آبی در دنیا می باشند. این ماهیان نه تنها به دلیل خاویار بلکه به لحاظ گوشت و محصولاتی جانبی مانند تهیه چرم از پوست آنها بسیار حائزاهمیت می باشند. از 27 گونه ماهیان خاویاری، 17 گونه در طبقه به شدت در معرض خطر انقراض قرار گرفتهاند و در دریای خزر هر 5 گونه بومی آن در طبقه به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارند. از مهم ترین دلایل برای کاهش شدید ذخایر طبیعی ماهیان خاویاری، صید قاچاق جهت استحصال خاویار و گوشت، عوامل زیست محیطی همچون از دست رفتن مکانهای تخم ریزی و، کاهش ورودی منابع آب شیرین و همچنین آلودگی آبها می باشد. تعیین جنسیت این ماهیان زمان بر و عمدتا تهاجمی بوده و نشانگرهای ژنتیکی که بتوانند تمایز جنسیت ایجاد کند، نیز در روشهای سنتی کشف نگردید. از اینرو تعیین جنسیت ماهیان خاویاری با استفاده از نشانگر مولکولی کشف شده با استفاده از روشهای نوین در مراحل ابتدایی قابل انجام بوده که می تواند از نظر مدیریتی اهمیت بسزایی در مزارع تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری داشته باشد.