موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
محیط‌های پرورش آبزیان بدلیل تراکم بالا و شرایط محیطی همواره در خطر بروز بیماری هستند. برای پیشگیری، کنترل و درمان بیماری، پرورش دهنده مجبور به استفاده از دارو، ترکیبات ضدعفونی کننده و شوینده می‌باشد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب مزارع مختلف و نیز نحوه و شرایط پرورش در انتخاب دارو و نیز غلظت آن موثر است. بعنوان مثال بسیاری از مواد شیمیایی به نسبت‌های مختلف تحت تاثیر عوامل و ترکیبات موجود در آب مانند سختی، pH، دما و مواد آلی قرار می‌گیرند که موجب تغییر در میزان اثر آن‌ها می‌شود. دارو به سه روش اصلی خوراکی، تزریقی و اضافه کردن در آب در آبزی‌پروری استفاده می‌شود. در روش خوراکی، دارو همراه با غذا به آبزی خورانده می‌شود. این روش حداقل استرس را دارد ولی مشکل کاهش یا قطع اشتها در هنگام بروز بیماری از مشکلات آن است. در تزریق، دارو با غلظت دقیق تعیین شده به بدن ماهی می‌رسد ولی استرس آن بالا و در سطح استخرهای پرورشی تجاری امکان‌پذیر نیست. معمول‌ترین روش درمان در آبزی‌پروری اضافه کردن دارو به آب می‌باشد که به چندین روش انجام می‌شود. بدلیل اضافه شدن دارو در آب الزامات محیط زیستی باید با دقت مورد توجه قرار بگیرد. در مصرف دارو چندین مورد باید رعایت شود که مهم‌ترین آن‌ها ثبت دقیق مستندات در کلیه مراحل مصرف دارو و مواد شیمیایی، رعایت زمان پرهیز از مصرف دارو، مصرف دارو فقط با تجویز دامپزشک، استفاده از ظروف پلاستیکی برای حمل و یا ساختن غلظت مورد نظر دارو، ارزیابی اثرات دارو بر محیط زیست، انجام عملیات درمانی در ابتدای صبح می‌باشد.
)